روش تولید
الف – آماده سازی مواد اولیه
1- تهیه‌ی قالب: در این مرحله قالب‌ها به وسیله‌ی هنرمندان منبت کار براساس طرح داده شده ساخته می‌شود.
۲- آماده کردن رنگ: رنگ‌هایی که در چاپ قلمکار به کار می‌روند، ترکیبی هستند از پودر رنگزاهای طبیعی و مواد دیگری چون روغن کرچک و کتیرا. این ترکیب علاوه بر ایجاد غلظت مناسب و نفوذ بهتر در پارچه، از پخش شدن رنگ نقش‌ها هنگام خشک شدن نیز جلوگیری می‌کند.
این مواد درون تغار ترکیب شده و سپس در قدح‌های مخصوص هر رنگی ریخته می‌شود. آن‌گاه دهانه‌ی قدح را با پارچه‌ی ضخیم با نمد پوشانده و محکم می‌کنند. رنگ در نمد نفوذ کرده و پس از تماس سطح نقش‌دار قالب با آن امکان
آغشته شدن یکنواخت سطح برجسته به رنگ و انتقال یکدست آن بر پارچه را فراهم می‌نماید.
۳- آماده کردن پارچه: پس از انتخاب پارچه در ابعاد مناسب، اطراف آن حاشیه دوزی و ریشه‌تابی می‌شود. قبل از چاپ قلمکار ، پارچه را در سه مرحله آماده سازی می‌کنند که به آن گازُری می‌گویند.
مراحل گازری کردن: الف .. آهار گیری ، ب – سفید کردن، ج – دندانه کردن
الف – آهار گیری: برای افزایش قدرت جذب رنگ پارچه و گرفتن مواد زائد موجود در آن، پارچه را چند روز در آب روان به شكل ثابت قرار می‌دهند. سپس پارچه را بر شی محکمی می‌کوبند تا مواد زائد از آن جدا شود و قدرت جذب آب آن افزایش باید . پارچه در این حالت اصطلاحا آبخور شده است.
ب- سفید کردن زمینه‌ی پارچه: پارچه‌های پنبه‌ای و کتانی را پس از شست و شو در زیر نور آفتاب پهن می‌کنند و مرتب روی آنها آب می‌پاشند. با این عمل رنگ پارچه‌ها به تدریج سفیدتر می‌شود.
ج- دندانه کردن: برای افزایش قدرت رنگ‌پذیری و ثبوت رنگ در پارچه‌ها، آنها را در محلول زاج سفید قرار می‌دهند تا آن را جذب کند سپس با پوست انار رنگ کرده تا رنگ پارچه زرد مایل به کرم شود. سپس آب اضافی آن را می‌گیرند و پارچه را در برابر آفتاب خشک می‌کنند.
چاپ
پس از آماده‌سازی مواد اوليه و ابزار و وسایل، مراحل چاپ قلمکار به ترتیب زیر انجام می‌شود:
پارچه‌ی آماده شده را روی میز کار می‌گسترانند و چین‌های آن را باز می‌کنند تا کاملا صاف و یکنواخت شود.
خطوط محیطی طرح را به رنگ سیاه آغشته و آن را روی پارچه در محل مورد نظر قرار می‌دهند . سپس با وارد کردن ضربه‌ای بر پشت قالب، خطوط را روی پارچه منتقل می‌کنند. این کار را آنقدر تکرار می‌کنند تا طرح کامل شود.
قالب انتقال رنگ قرمز طرح را پس از آغشته کردن به این رنگ در بخش‌های مورد نظر قرار داده و بر آن ضربه‌ای وارد می‌کنند.
پس از انتقال این دو رنگ بر پارچه و خشک شدن آنها، پارچه را با آب روان می‌شویند تا رنگ‌های اضافی خارج شود. سپس آنها را در برابر نور خورشید گسترده و خشک می‌کنند. آن‌گاه پارچه‌های خشک شده را درون پاتیل با تركيب آب، پودر پوست انار و جوهر روناس می‌جوشانند تا محلول به تمام بافت پارچه نفوذ کند . این مرحله ورکش کردن یا دندانه کردن پس از رنگرزی نام دارد.
پس از تثبیت دو رنگ سیاه و قرمز، مراحل نقش‌زنی رنگ‌های سوم و چهارم ادامه می‌باید . بزرگترین و مهم‌ترین مركز قلمکار سازی در ایران، شهر اصفهان است که پارچه‌های قلمکار پنبه‌ای و کتانی بسیار مرغوبی را تولید و صادر می کند .
تشخیص اصالت کالا
