بافندگی و نساجی, بلاگ

روش بافندگی دستی- نمدمالی (بافندگی و نساجی)

روش بافندگی دستی الف - تنیدنی (هنر دیبا)

ا- روش بافندگی دستی

     در هم پیچاندن (تنيدن) و بافتن الیاف پشمی و رشته‌های مختلف سلولزی (گیاهی) رنگارنگ به کمک دست و پا و ابزار ساده برای تهیه‌ی شیئی یکپارچه ، به صورت مسطح یا حجم دار (فرش، پوشاک و ظرف) را  روش بافندگی دستی می‌گویند. (بافندگی دستی- نمدمالی)

    این روش بافندگی در زمره‌ی ابتدایی‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های بافندگی است زیرا محصول بدون استفاده از دار ، ابزار و دستگاه‌های ویژه و تنها با کمک دست و پا، تولید می‌شود.

روش بافندگی دستی به دو شیوه‌ی تنیدن الياف حلاجی شده‌ی پشمی و بافتن رشته‌های سلولزی رواج دارد. در ادامه به شرح هر یک از این شیوه‌ها می‌پردازیم :

الف – تنیدنی

تعريف :

     تنيدن و در هم پیچاندن نامنظم الياف حلاجی شده‌ی پشمی در رنگ‌های گوناگون به صورت ساده و نقش‌دار و متراکم و یکپارچه کردن آنها به کمک دست و پا را شیوه‌ی تنیدنی   گویند .

انواع:

    تنها محصول این شیوه نمده است. از آنجا که شیوه‌ی تنیدن الیاف برای به دست آوردن نمد با فشارها و حرکات مالشی پیاپی آنها بر سطح زمین و به کمک دست و پا در مراحل مختلف انجام می‌شود. به این فرآیند  نمد مالی می‌گویند .

بافندگی دستی- نمدمالی - زیر انداز نمدی الف - تنیدنی (هنر دیبا)
بافندگی دستی- نمدمالی - کلاه نمدی الف - تنیدنی (هنر دیبا)

شکل ظاهری:

محصولات نمد مالی (بافندگی دستی- نمدمالی) با توجه به کاربرد آنها شکل‌های مختلفی دارند اگر برای پوشاندن سطوح به کار رود به صورت تخت و در شکل‌های مربع، مستطیل، دایره و بیضی و گاه شکل‌های دیگر دیده می‌شود. آثار نمدی که برای پوشاک تهیه شده‌اند به صورت حجمی بوده و شكل متناسب با کاربرد دارند، با وجود این بیشتر يکپارچه و بدون درز یا دوخت تهیه می‌شوند. نمد را به دو صورت ساده و نقش‌دار تولید می‌کنند.

نقش‌هایی که در نمد مورد استفاده قرار می‌گیرد بسیار ساده و به دلیل ویژگی‌های تولید امکان ایجاد نقوش پیچیده را ندارد.  رنگ آمیزی نمد و نقش‌های آن در اصل محدود به رنگ‌های طبیعی پشم شامل سفید ، سیاه ، قهوه‌ای و خاکستری می‌باشد. اما امروزه از الیاف رنگ‌آمیزی شده‌ی گوناگونی (قرمز، زرد، آبی نارنجی و …) استفاده می‌کنند .

 

بافندگی دستی- نمدمالی - نمد به شکل های مختلف الف - تنیدنی (هنر دیبا)

فناوری (روش تولید)(بافندگی دستی- نمدمالی)

ابزار و وسایل: دو قطعه کرباس متناسب با اندازه‌ی نمد مورد نظر، قطعه‌ای حصیر، چنگال (ابزار ساده‌ی خوبی برای پخش کردن الياف)، طناب و ظرف آب و صابون، ابزار و وسایلی هستند که در نمد مالی به کار گرفته می‌شوند.

بافندگی دستی- نمدمالی - ابزار نمدی الف - تنیدنی (هنر دیبا)

مواد و مصالح:

      الياف حلاجی شده‌ی پشم خود رنگ با رنگ‌آمیزی شده ، آب و صابون مواد اصلی مورد استفاده در نمد مالی است.

 

مراحل تولید

      حصير را متناسب با اندازه‌ی نمد موردنظر بر روی زمینی هموار پهن کرده و پارچه‌ی کرباس را روی آن می‌گسترانند.

     پشم‌های حلاجی شده را با چنگال به صورت یکنواخت (به ضخامت یکسان) بر روی کرباس  پخش می‌کنند (برای تهیه‌ی نمد نقش‌دار الياف رنگین را روی پارچه‌ی کرباس بر اساس طرح و نقش مورد نظر مرتب کرده و سپس لایه‌ای از پشم‌های یک رنگ را با ضخامت یکسان بر آن می‌ریزند)۔

در ادامه مطالعه کنید  خاتم کاری یکی دیگر از هنرهای صنایع دستی اصفهان

      مقداری محلول آب و صابون را به صورت یکنواخت بر توه‌دي الیاف می‌پاشند.

 پارچه‌ی کرباس دوم را بر سطح مجموعه‌ی الیاف گسترده و با دقت و فشار آن را لوله کرده و به صورت استوانه در می‌آورند .

استوانه‌ی حاصل را با طناب محکم می‌بندند.

     یک یا چند نفر نمدمال مجموعه‌ی پیچیده شده را با فشار و مالش دست و پا و ضربه‌های پیاپی بر زمین کوبیده و به صورت رفت و برگشت مي‌غلطانند.

     نمدمالان آن قدر این کار را ادامه می‌دهند تا الياف پشم در هم تنیده و متراکم شوند و نمدی با ضخامت حدود یک سانتی‌متر حاصل شود.

بافندگی دستی- نمدمالی - نمد مالی الف - تنیدنی (هنر دیبا)
بافندگی دستی- نمدمالی

یادآوری: برای تهیه‌ی نمدهای حجمی شکل مانند کلاه، بالا پوش و پاپوش از قالب‌هایی متناسب برای زیر کار بهره می‌گیرند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *