آثار صنایع دستی فلزی, بلاگ

آشنایی با شیوه‌های قلمزنی در ساخت صنایع دستی

آشنایی با شیوه‌های قلمزنی در ساخت صنایع دستی

شیوه های قلمزنی در ساخت صنایع دستی

     قلمزنی روش‌های گوناگونی دارد که ۶ نوع متداول آن عبارتند از :

ا- قلمگيري:

در این روش به ایجاد خراش و شیار بوسيله قلمِ قلم گیری، نقش روی زمینه بوجود می‌آید.

۲- عکسی:

در این شیوه اختلاف سطحی بین طرح و زمینه نبوده و تنها با ایجاد سایه محدوده نقوش آشکار می‌شوند.

٣- زمینه پر:

نوعی قلمزنی است که سطح اشیای فلزی با استفاده از نقوش و طرح‌های ریز و ظریف، قلم زنی و روسازی و ساخت و ساز می‌شود و با ایجاد بافت زمینه از طرح جدا می‌گردد.

4- منبت؛

روشی است که قلمزن با فرو بردن زمینه بوسیله ضربات چکشی به روی ابزار مربوطه طرح را به حالت نیم برجسته نمایان می‌کند و سپس آن را به روش ریزه کاری تزبین می‌نماید .

5- جُنده کاری:

روشی است که بر هر دو طرف زمینه کار می‌شود. بدین نحو که از طرف رو نقش اندازی کرده و از طرف پشت نقش را برجسته تر می‌کنند و در نهایت آن را از رو ساخت و ساز می‌کنند .

۶- مشبک کاری:

روشی در قلم زنی است که طی آن فاصله بین نقوش با قسمتهایی از آن، طبق طرح با قلم تیزبُر بریده و از زمینه برداشته می‌شود. به طوری که نور از آن عبور کند و ظرف یا لوحه، حالتی مشبک به خود گیرد.

روش صحیح در دست گرفتن قلم و چکش (در ساخت صنایع دستی)

     نخستین مرحله کار عملی تمرین صحیح در دست گرفتن قلم و چکشی است. دقت داشته باشید که برای آمادگی بیشتر باید تمرینات را پی در پی و به ترتیب انجام دهید .

در ادامه مطالعه کنید  نقش صنایع دستی اصفهان در توسعه پایدار شهرها

روش صحیح در دست گرفتن چکش قلمزنی و ضربه زدن به روی کُنده

  • پشت میز کار بنشینید.
  • کنده را متناسب با قد خود تنظیم کنید .
  • چکن را در دست بگیرید
  • دسته چکش را به طور کامل بین انگشتان و کف دست خود قرار دهید .
  • آرنج و ساعدتان را موازی با سطح افق بگیرید .
  • قسمت تخت چکشی را به حالت موازی با سطح كنده در آورید.

       حال به همین شکل با چکش  بر سطح كنده ضربه بزنید تا به نحوه صحیح در دست گرفتن آن عادت کنید.

روش صحیح در دست گرفتن چکش قلمزنی و ضربه زدن به روی کُنده

روش صحیح در دست گرفتن قلم (در ساخت صنایع دستی)

1- قلم نیم بُر را انتخاب کنید .

۲- قلم را عمود بر سطح کُنده بين انگشت شست و ۳ انگشت دیگر بگیرید

روش صحیح در دست گرفتن قلم

     به همین شکل، دست خود را بر سطح كُنده از راست به چپ و برعکس، از بالا به پایین و برعکس حرکت دهید تا دست شما به حرکت همراه با قلم عادت کند. با تمرینات لازم و کافی ذکر شده خود را برای کاربرد همزمان و هماهنگ قلم و چکش آماده کنید.

بکارگیری هماهنگ قلم و چکش

     بکار گیری هماهنگ قلم و چکش به طور صحیح و روان اصلی ترین مهارت در هنر قلمزنی است. برای به حرکت درآوردن قلم با ضربات چکش لازم است تمرینات زیر را به دقت انجام دهید :

حرکت قلم به وسیله چکش بر سطح کُنده

۱- چکش و قلم را در دست بگیرید.

۲- نوک قلم را بر سطح كُنده بگذارید.

٣- با ضربات چکش ، قلم را از راست به چپ و برعکس از بالا به پابین و برعکس و به صورت دورانی بر سطح کُنده حرکت دهید.

دقت کنید بدون نگاه کردن به ضربات چکش که بر قلم وارد می‌شود نگاه خود را مستقیما بر محل حرکت قلم بر سطح کُنده متمرکز کنید.

بکارگیری هماهنگ قلم و چکش در ساخت صنایع دستی

تثبيت طرح

    حک کردن طرح منتقل شده بر سطح زمینه فلزی با قلم نیم‌بُر را تثبیت  طرح  می‌گویند. در این کار، موارد زیر را رعایت کنید :

  • فقط با استفاده از قلم نیم بر، طرح را به روی زمینه حک کنید..
  • عمق خطوط باید کاملا یکسان باشد
  • طرح را باید از خطوط محیطی بیرونی به سمت مرکز تتيبت کنید.
  •  با در نظر گرفتن اندازه هر بخش از طرح، به تناسب، از قلم نیم بر کوچک و یا نیم بر بزرگ استفاده کنید.
در ادامه مطالعه کنید  مس و خاتم در بورس صنایع دستی اصفهان

 

مراحل تکمیل کلر

     پس از اتمام قلمزنی، مراحل زیر را در بخش قیر برداری و شستشو به ترتیب انجام دهید :

  • الف – جداسازی قیر
  • ب – شستشو
  •  ج – پرداخت

 الف- جداسازی قیر:

که به دو روش زیر انجام پذیر است :

ا- حرارت دادن :

این روش معمولا در جداسازی قیر از ظروف گلدانی شکل، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب که ظرف قلمزنی شده را مایل بر ظرف ذوب قیر به روی تکیه گاهی قرار داده و با حرارت ملایم شعله افکن در ناحيه دهانه ظرف، قبر را بتدریج تخلیه کنید.

۲- شکستن قیر:

ابتدا زمینه را در آب سرد گذاشته و سپس آن را بیرون آورده و به آرامی با ضربات چکش ، قیر را از ظرف جدا کنید. قیربرداری به این روش برای زمینه‌های مسطح به کار می‌رود.

جدا کردن قير در ساخت صنایع دستی

    پس از جدا کردن قير، زمینه را در ظرف نفت بگذارید، تا قطعه‌های ریز قیر در نفت حل شود

دقت داشته باشید حین جداسازی قیر نکات زیر را رعایت کنید :

  1. از دستکش و کفش ایمنی استفاده کنید.
  2. برای جابه جای ظرف حرارت دیده ، از انبر استفاده کنید .
  3. قبل از به کار گیری شعله‌ا فکن، آن را بطور کامل بازرسی کنید.
  4. مواد اشتعال زا را از دسترسی دور کنید.
  5.  پس از اتمام کار حتمأ شیر کپسول گاز را ببندید .

ب- شستشو:

برای زدودن چربی نفت از سطح بوم، آن را با محلول مایع ظرفشویی و آب بشویید.

ج – پرداخت :

عمل پرداخت مرحله نهایی کار قلمزنی است که سبب زبیایی و بهتر نمایان شدن طرح می‌شود. در این مرحله، ماسک را بر روی صورت قرار داده سپس:

  1. اسيدسو لفوریک ۹۰ درصد  را به نسبت 1 به ۲۰ یا بیشتر با آب رقیق کنید و در ظرف پلاستیکی بریزید.
  2. زمینه قلمزنی شده را داخل ظرف اسید رقیق شده قرار دهید .
  3. بوم را از ظرف خارج کرده و با برس سیمی جواهر سازی سطح آن را صیقلی و براق کنید
  4. بوم را با آب بشویید .

 دقت داشته باشید هنگام کار نکات زیر را رعایت کنید.

  •  دستگاه تهوبه را روشن کنید.
  • از دستکش ایمنی و ماسک استفاده کنید.
  • اسید رقیق شده را در ظرف پلاستیکی درب‌دار نگهداری کنید.
جدا کردن قير در ساخت صنایع دستی
عمل پرداخت با اسید در ساخت صنایع دستی

روش تکمیلی سیاه کاری یا دوده گذاری (در ساخت صنایع دستی)

برای جلو، بیشتر بوم قلمزنی شده و می توانید از روش سیاه قلم استفاده کنید. بدین ترتیب که :

  1. مقداری روغن جلا را با پارچه تمیز بر سطح بوم بمالید.
  2. با پارچه خشکه اضافه های روغن را از سطح بوم بردارید
  3. قبل از خشک شدن روغن مقداری دوده را به روی زمينه يباشید
  4. پارچه ای تمیز و خشک را محکم بر سطح بوم بمالید. بدین صورت قسمتهای برجسته کار از دوده و روغن باک می شود و زمینه و شیارها به رنگ سیاه باقی می‌ماند. در این حالت تشوش بهتر نمایان شده و کار جلوه و زیبایی خاصی پیدا می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *