آثار هنری سنگی, بلاگ

آثار هنری سنگی (حجاری)

حجاری

شکل دادن و نقش پردازی سنگ به روش‌های برش، تراش ، خراش و تلفيقی، به منظور ساخت و تزبین اشیاء با ابزار‌های مختلف را حجاری می گویند.

سنگ‌ها که پوسته‌ی سخت و جامد زمین را تشکیل داده‌اند توده‌ی اصلی کاتی‌ها را نیز به وجود آورده‌اند. سنگها به دلیل برخوردار بودن از ویژگی‌های سختی، مقاومت، دوام و فراوانی در طبیعت به عنوان ماده‌ی اولیه‌ی تولید گروهی از آثار صنایع دستی ایران بشمار می‌روند .

انواع روش‌های رایج در حجاری عبارتند از :

تراش سنگ مانند جواهر تراشی، خراطی و نقش برجسته برش سنگ (مانند معرق و مشبک)، خراش  سنگ (مانند حکاکی و روش‌های تلفیقی مانند نقش برجسته مشبک)

حجاری
حجاری

سنگها بسیار متنوع‌اند و هر کدام با توجه به شکل و جنس خود برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی هر سنگ از روی استحکام، رنگ، شفافیت، رگه، سختی و شکست آن مشخص می‌شود. بسیاری از سنگ‌ها به دلیل داشتن برخی عناصر و اکسیدهای رنگی در ترکیب خود شکل لایه‌ای (منظم یا غير منظم) دارند که سبب می‌شود به هنگام برش به صورت رگه‌هایی در سطح سنگ‌های لایه شده هویدا شوند. سنگ‌ها به صورت مسطح (تخت) و یا دارای حجم برای کاربردهای مختلف آماده می شوند.

حجاری

هدف:

از سنگ‌ها بنا به قابلیتی که دارند برای ساخت ظروف، اشیاء و تزیینات ساختمانی استفاده می‌شود. ساخت انواع دیگ و دیگچه، کاسه، بشقاب و هاون برای ظروف پخت و پز و … مرسوم است. آثار سنگی ساختمانی به دو گروه قابل حمل و ثابت تقسیم می‌شوند

در ادامه مطالعه کنید  روش‌های بافندگی سنتی- روش بافندگی داری (بافندگی و نساجی)

الف – آثار سنگی تزیینی قابل حمل

مانند ظروف، سنگاب، سردیس و تندیس

ب – آثار سنگی تزیینی ثابت

مانند انواع ستون (خیاره‌ای قاشقی، فتیله پیچ و …)، اجزای ستون (پایه، ساقه، سرستون) کتبیه، محراب، ازاره، ناودان، حوض، نرده ، سگو، فواره، مقرنس قطاربندی در و پاشته و سنگفرش

حجاری
حجاری
حجاری
حجاری
حجاری

شکل ظاهری:

آثار هنری سنگی به شکل سطح و حجم مشاهده می‌شوند . نقوش مورد استفاده در آن‌ها شامل انواع گیاهی حیوانی انسانی، اشیاء و سایر نقوش انتزاعی و تجریدی و همچنین گره‌ها و خطوط است.

سنگ‌ها با توجه به عناصر موجود در آنها رنگ‌های متنوع و ثابتی دارند. آثار هنری سنگی خودرنگ هستند و نیازی به رنگ زدن ندارند و تنها گاهی، با توجه به فرسایش و آلودگی با مواد مختلف کدر خواهند شد که با سایش سطحی، شفافیت و درخشندگی خود را باز می‌بایند . حجاران از ویژگی رگه دار بودن سنگ‌ها در خلق برخی از آثار به صورت ماهرانه‌ای سود می‌جویند . سنگ‌ها به دلیل تراکم بافت ساختمانی شان ، رنگ پذیر نیستند ولی سطح آنها را می‌توان با مواد رنگی رنگ کرد (که البته پابدار نیست.) طیف رنگ‌هایی که در سنگها مشاهده می‌شود شامل سیاه و سفید ، شیری، زرد، نخودی، خاکستری، صورتی ،بنفش، زرشکی، عنابی، فیروزه‌ای، سبز، لاجوردی، قهوه‌ای ، شفافیت و یشمی و آجری است .

حجاری

فناوری( روش تولید):

برای ساخت، تزیین و تکمیل آثار هنری سنگی به ابزار و وسایل، مواد و مصالح و روش‌های تولید خاصی نیاز است که در ادامه هریک را شرح می‌دهیم .

ابزار و وسایل:

در گذشته برای ساخت و تزبین آثار هنری سنگی از ابزارهای دستی مختلف، مانند انواع قلم ، چکش، پتک، سوهان، سنباده و … استفاده می‌شده است ولی امروزه با به کارگیری فناوری جدید بیشتر از تجهیزاتی مانند انواع سنگبرها و سنگ تراش‌های ماشینی بهره می‌گیرند. همچنین از ابزارهای اندازه گیری مانند خط کش و گونیا و وسایل ایمنی مثل كلاه، عینک، ماسک، دستکش و غیره نیز استفاده می‌شود .

در ادامه مطالعه کنید  دانستنی‌های ظروف مسی
حجاری
حجاری

مواد و مصالح

الف – انواع سنگ

ا- سنگهای قیمتی( الماسی، زمرد، یاقوت، زبرجد و …)

2- سنگهای نیمه قيمتي (فيروزه ، عقیق، مروارید، لاجورد کهربا و …)

۳-  سنگ های ابزاری ( مرمر، تراورتن، گرانيت، بازالت و…) .

 ۴- سنگ های ساختمانی (سنگ چینی، گرانیت، مرمرېت تراورتن سنگ ماسه و …)

ب – مصالح دیگر:

از دیگر مواد و مصالح می توان به انواع چسب سنگ، سیمان، بتونه ، كاغذ کالک، روغن و آب اشاره کرد.

عملیاتی مانند تراشی، برش، خراش و سایر روش های تلفيفي از انواع شیوه های تولید آثار هنری سنگی است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *