کوچینگ و تصمیمگیریهای شغلی
تصمیم گیری درباره انتخاب شغل و حرفه یکی از مهمترین و سرنوشت سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب میآید. امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فزاینده رشد تکنولوژی، تقاضاهای روز افزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارتها با توجه به تفاوتهای فردی، موجب به هم خوردن تعادل بازار کار شده و جامعه را با چالشی جدی مواجه ساخته است .
تازه واردین بازار کار، تجربه کافی برای درک روابط پیچیده جهان کار را نداشته و در صورت فقدان کمکهای مناسب، از عهده اشتغال برنمیآیند. راهنمایی و مشاوره شغلی یکی از مهمترین روشهای یاری افراد در جهت بهبود درک شرایط کاری خود و شرایط بازار کار است. در حقیقت هر فرد برای ارزیابی خود و کاوش در بازار کار نیازمند برنامهریزی شغلی در سراسر زندگی کاری خود میباشد. راهنمایی و مشاوره شغلی میتواند بخش مهمی از برنامه ریزی شغلی باشد .
طبق تعاریف متعددی که درباره راهنمایی و مشاوره شغلی ارائه داده شده است، مشاوره شغلی کمک به فرد است در انتخاب شغلی متناسب با استعداد، علایق و تجربیات خود بطوریکه نیازهای او را ارضاء کند و موجب بهبود وضع جامعه گردد.
از طریق راهنمایی شغلی، اطلاعات شغلی یعنی خودشناسی و آگاه شدن از نیازهای شغلی جامعه در دسترس تمام کارجویان قرار میگیرد و امکان تصمیم گیری مناسب فراهم میآید. علاوه بر این از طریق راهنمایی و مشاوره شغلی می توان بازار مشاغل را شناخته و کمبود یا فراوانی نیروی انسانی در بخش معینی از مشاغل را مشخص کرد، تعدیل نیروی انسانی در بازار مشاغل به عمل آورد، بین دانشگاه و جامعه ارتباط متقابل و صمیمی برقرار و بر رضایت شغلی و در نهایت بر رضامندی از زندگی افزود، خودکفایی صنعتی و اقتصادی مملکت را تأمین کرد، انسانها را به مشاغلی که برای آنان مناسب است گمارد، اطلاعات معین و موثقی درباره مشاغل به دست آورد و افراد را به اشتغال در ایام فراغت تشویق کرد .
از سوی دیگر باید پذیرفت با توجه به پدیده جهانی شدن در دنیا، همه چیز در حال تغییر است. از جمله تنوع و تکثر در اشتغال و راههای دستیابی به شغل و ایجاد شغلهای جدید آنچنان رو به افزایش است که اگر با روش و برنامهریزی صحیح تابع شرایط جدید شغلی نگردیم، محکوم به فروپاشی هستیم. مواجه شدن با چالش جهانی امروز حکم میکند که بحث اشتغال از حوزه محدود فعلی فراتر رفته و با روشهای جدید افراد را آماده سازیم که همراه با دگرگونی ها و تحولات جهانی به کار بپردازند .
لذا برای رشد و نمو در این ساختارهای جدید و ارتقا توانمندیها و شایستگی های افراد، روشهای مؤثر و الگوهای تعریف شدهای متناسب با شرایط روز، نیاز داریم. مشاوره تخصصی و حرفه ای، آموزش ضمن کار، کلوپ شغلی ، ارشادگری و کوچینگ روشهای علمی و شناخته شده ای هستند که هر کدام دارای مزایا، ویژگی ها و کاربردهای متفاوتی هستند. دو روش اخیر یعنی ارشادگری و کوچینگ در کشورهای توسعه یافته از مقبولیت بیشتر و نتایج بهتری بهره مند بوده اند ولی سبک کوچینگ به عنوان رویکردی نوین در راهنمایی و مشاوره شغلی، برای عصر حاضر ایده آل شناخته شده است.
کوچینگ نوعی رابطه حمایتی و تشویقی است که متعهد به موفقیت مراجع است و زمینه ای را فراهم می کند تا وی بتواند مشکلات خود را حل کند و به پیش رود و به نتایج غیر قابل تصوری دست یابد.
کوچینگ رهیافتی عمل گرا است که بر مشتری و اهداف او تمرکز می کند. سرمایه گذاری مشتری در امر کوچینگ به او کمک میکند تا ضمن تعریف و مشخص ساختن اهداف خود، برای دستیابی به آنها تشویق شود و تأثیر آنی آنها را در زندگی خود احساس کند.
کچ راهنمایها و فعالیتهای مورد نیاز جهت توسعه مهارتها و قابلیتهای فردی اشخاص را به بهترین شیوه در اختیار آنها قرار میدهد او ضمن راهنمایی و انگیزه دادن به مشتری جهت رسیدن به اهدافش به او برنامه و طرح عمل میدهد. بنابراین کوچینگ حرفه مؤثری است که تمام ابعاد زندگی مشتری از قبیل کار و حرفه، روابط اجتماعی، پیشرفت فردی و… را در بر میگیرد و به او امکان میدهد تا با توسعه مهارتها و افزایش کیفیت ارتباطات خود در نهایت به ارشد خود برسد .
افراد میخواهند با ذهن آشفته و سردرگم، به چالشهایشان رسیدگی کنند، و در فرآیند کوچینگ با سروسامان دادن، شفاف کردن ذهن و بازکردن کلافهای پیچیده، این چالشها در طول مسیر حل میشوند.
یکی از مزایای کوچینگ این است: نقاط کوری که در کسب و کار و زندگی یک شخص وجود دارد، نشان داده میشود. در واقع کوچ همانند آینه و بدون قضاوت، شما را به خودتان نشان می دهد و شما خودتان متخصص زندگی خودتان میشوید! خودتان تصمیم میگیرید، بعد از اینکه چالش ها و نقاط کور خود را دیدید، آیا میخواهید آن را تغییر دهید و رشد کنید یا نه؟ کوچینگ هم در واقع همین کار را انجام میدهد، شما هدف را تعیین میکنید و کوچینگ کمک میکند تا در این مسیر سریعتر و با کیفیتتر به آن چیزی که میخواهید برسید.
هدف اصلی کوچینگ چیست؟
- از بین بردن شکاف بین پتانسیل و عملکرد.
- از بین بردن شکاف بین دانستن و عمل کردن.
و در یک کلام کوچینگ یعنی تغییر! به زبان ساده یعنی از یادگیری تا به کار گیری.
گالیلئو گالیله (Galileo Galilei) اخترشناس و فیزیک دان معروف ایتالیایی میگوید: «ما نمیتوانیم چیزی را به کسی یاد دهیم، بلکه به او کمک میکنیم تا پاسخها را در درون خودش پیدا کند. یعنی ما مستقیماً به کسی نمیگوییم که چه کار کند اما با سوالهای قوی، کمک اش میکنیم که به راه حل و پاسخهای وبژه خودش برسد.
البته باز یادآوری میکنیم که یک بیزنس کوچ، بعضی وقتها در حوزهی تخصصی خود، تجربیات و دانش خودش را با مراجعهاش به اشتراک میگذارد.
IBM: اولین شرکتی بود که به مزایای کوچینگ پی برده بود و برای بهبود کسب و کار خودش (تیمها و کارکنان) از کوچینگ استفاده کرد، نه تنها در بخش مدیریت بلکه در همه بخشهایی که نیاز به بهبود عملکرد وجود داشت.
اما مهمترین مهارت یک کوچینگ به غیر از همدلی و همدردی که یک مهارت اجتماعی است و باعث ایجاد ارتباط قوی با بیمار میگردد، تفکر انتقادی و توانایی حل مساله است.یعنی روانشناس با تکیه بر منطق، استدلال و خلاقیت خود به تحلیل و ارزیابی موضوع پرداخته و بر مبنای یک قضاوت صحیح برای حل آن راه حلهای اصولی ارائه دهد. روشهایی که منطبق بر نظریههای روانشناختی بوده و بر اساس دانش روز دنیا در خصوص اختلالات عاطفی و رفتاری باشد. در ادامه مهارتهای یک روانشناس بالینی را بصورت مختصر و مفید بیان کردهایم. یک روانشناس بالینی خوب باید این مهارتها را داشته باشد:
یکی از مهمترین مهارتهای مورد نیاز کوچینگ برقراری ارتباط است.در زیر به چندی از عوامل اشاره میکنیم:
گوش دادن فعال:
گوش دادن فعال، یکی از اصلیترین مهارتهای کوچینگ محسوب میشود.بسیاری از مسیرهای شغلی و مشکلات پیچیده هستند بهطوریکه خود فرد هم نمیفهمد چه اتفاقی برایش افتاده.توانایی گوش دادن و توجه به گفتههای فرد برای تشخیص صحیح راه درست ضروری است. گوش دادن فعال یک تکنیک اجتماعی و حرفهای است که مکالمات و روابط بین فردی را بهبود میبخشد.
وقتی ما درباره گوش دادن با کنجکاوی حرف میزنیم، درواقع داریم درباره انتقال یک علاقه واقعی نسبت به گفتههای دیگران صحبت میکنیم. این مساله از ارزش خاصی در مکالمه کوچینگی برخوردار است. ما اغلب با بیصبری و عدم توجه کافی به سخنان دیگران گوش میدهیم که این مساله بهنوبه خود میتواند مانعی در ایجاد گفتگو به شمار آید. ما معمولاً روی استدلالهای بعدی خود یا دستور کار خودمان متمرکز هستیم. حقیقتاً کنجکاو باشید، تمام مدت حرف نزنید و تا جایی که میتوانید صحبت مراجعهکننده را قطع نکنید. سرعت گفتگو را کنترل کنید و از اینکه روی آن تمرکز کنید و هدفمند باشید، نترسید.
زبان بدن :
یکی از ابتداییترین پیامهایی که ارسال میکنیم از طریق زبان بدن است. نوع نگاه شما به افراد حاضر در جلسه، نوع دست دادنتان و ارتباطات چشمی شما با افراد، میتواند تا حد زیادی در روند جلسه تأثیرگذار باشد.برخی اشخاص نمی توانند بهدرستی شرایط خود را بیان کنند اما با رفتار و احساساتش سرنخ هایی به کوچ میدهند و لذا فرد باید به زبان بدن فرد تسلط کافی را داشته باشد که بتواند به فرایند ادامه ارتباط و راهنمایی درست کمک کند.بهطور کلی با مسلط بودن بر زبان بدن میتوانیم کنترل بیشتری روی پیامی که میخواهیم ارسال کنیم داشته باشیم و پیامها و رفتارهای دیگران را بهتر شناسایی کنیم.
کوچ منافع فرد را اولویت قرار میدهد:
از طریق راهنمایی شغلی، اطلاعات شغلی یعنی خودشناسی و آگاه شدن از نیازهای شغلی جامعه در دسترس باید ابتدا تمام منافع فرد را در نظر بگیرد و بعد از آن امکان تصمیم گیری مناسب شخص را فراهم کند.
داشتن مهارت های علمی در خارج از حوزه تحقیق:
کار کوچ بیشتر ریشه در اصول و مفاهیم علمی دارد. آنها باید بر کلیه مفاهیم و مهارتهای که برای مسیر فرد لازم است تسلط داشته باشد.
اگر شما گوش میدهید، به خاطر میسپارید، بازتاب میدهید، سؤال میپرسید و بازخوردهای صحیحی را فراهم میکنید شما پنج مهارت ضروری کوچینگ را دارید و میتوانید بهآسانی اعتماد را در رابطه کوچینگ خود به وجود بیاورید.